کمال گرایی به چه معناست؟ آیا کمال گرایی صرفاً یک ویژگی منفی است؟ یا می تواند مثبت هم باشد؟ افراد کمال گرا چه صفاتی دارند؟ برای کاهش کمال گرایی چه راه هایی وجود دارد؟
کمال گرایی در واقع متاثر از دسته ای از افکار است که شما را وادار می کند، بخواهید به اهدافی برسید که از نظر عملی غیرواقع گرایانه هستند.
در این مطلب به بررسی مفهوم کمال گرایی و ویژگی افراد کمال گرا می پردازیم. هم چنبن نکاتی را در رابطه با کاهش کمال گرایی بیان می کنیم.
با توجه به تعریفی که از کمال طلبی خواندید، آیا فکر می کنید شما هم مثل خیلی از افراد دیگر، دچار کمال گرایی هستید؟
آنچه در این مقاله می خوانیم…:

• ۱- مفهوم کمال گرایی
• ۲- کمال گرا کیست؟
• ۳- اصلا چرا کمالگرایی بد است؟
• ۴- ریشه های کمال گرایی
• ۵- راه های مقابله با کمالگرایی چیست؟

۱- مفهوم کمال گرایی

قبل از هر چیز باید کمال گرایی را تعریف کنیم و سپس به سایر موارد بپردازیم. روانشناسان زیادی تعاریف متفاوتی برای کمال گرایی ارائه داده اند اما محققان دانشگاه هاپکنز بهترین تعریف را ارائه داده اند:

کمال گرایی یعنی فشار دائمی که برای حرکت به سمت هدف های غیر قابل دست یابی در درون انسان احساس می شود. 

همانطور که در تعریف بالا گفته شود کمالگرایی بد مربوط به هدف های غیر قابل دسترس است. بنابراین تلاش برای بدست آوردن بهترین ها و داشتن استاندارد های بالا در زندگی خود را با کمال گرایی اشتباه نگیرید.

زمانی که شما توانای لازم برای رسیدن به اهداف و استاندارد های بالا دارید تلاش برای رسیدن آنها از نوع کمال گرایی خوب است . اصلا یکی از ویژگی های اساسی انسانی است که باعث تفاوت میان انسان و حیوان شده است. اما اگر اهدافی که برای خود در نظر گرفته اید غیر قابل دسترس اند و فشار دائمی بر روی خود دارید بهتر است که ادامه این مقاله را بخوانید.

آیا تفاوت کمال طلبی را با کمالگرایی می دانید؟ کلیک کنید و در این باره بخوانید!

۲- کمال گرا کیست؟

اگر هنوز شک دارید که کمال گرایی بد دارید یا خیر بهتر است تست کمال گرایی زیر را انجام دهید:

1. آیا برای رسیدن به اهداف و استانداردهایی که برای خود تعریف کرده اید دچار مشکل هستید؟
2. آیا از شکست خوردن وحشت بسیاری دارید؟
3.  به نظر شما اشتباه کردن مانند شنا در استخر پرورش کوسه است؟
4.  آیا تا بحال شده که مهلت انجام پروژه ای را به دلیل حساسیت بالایی که خرج می کنید از دست بدهید؟
5.  آِیا تا بحال کسی به شما کفته است که خیلی بلند پروازی؟
6.  آیا فقط زمان هایی ک به موفقیت دست پیدا می کنید اعتماد به نفس دارید؟

در بالا ۶ سوال ساده مطرح شده است که پاسخ آنها بلی/خیر است. که ارزش هر سوال ۱۶.۶ درصد می باشد.
بنابراین اگر شما به تعداد سوالاتی که به آنها پاسخ بلی داده اید ضرب در ۱۶.۶، درصد کمال گرایی شما را مشخص می کند.

مثلا اگر شما به ۲ سوال از ۶  سوال بالا پاسخ مثبت داده اید یعنی ۳۳.۲ درصد شما مبتلا به کمالگرایی بد هستید و اگر به تمام سوالات جواب بلی داده اید حتما به متخصصین مراجعه کنید و اگر به تمام سوالات جواب منفی داده اید به شما تبریک می گوییم که شما دچار این بیماری نیستید.

۳- اصلا چرا کمالگرایی بد است؟

خب اگر شما دچار کمال گرایی بد باشید  مطمئنا الان سوال می کنید که اصلا چرا کمالگرایی بد است؟
در پاسخ باید گفت: همانطور که در بالا و طبق تعریف گقته شد کمال گرایی ذاتا چیز خوبی است.
اما اگر بیش از حد به خود فشار بیاورید و تلاش کنید، به استاندارد های بسیار بالایی که توانایی رسیدن به آن را ندارید، دچار مشکل شده اید.
زیرا کمالگرایی دشمن اصلی اعتماد به نفس است.

هر چه شما بیشتر دچار کمال گرایی شوید میزان اعتماد و باورتان نسبت به خودتان و توانمندی ها و استعداد هایتان زیر سوال می رود و کاهش می یابد.
همین سبب کاهش اعتماد به نفستان نیز می شود و از دست دادن اعتماد به نفس یعنی ترس و وحشت بسیار برای ایجاد تغییر در زندگیتان و گاه این ترس و وحشت به قدری زیاد می شود که شما شخص دچار این مشکل جرات لازم برای جا بجا کردن وتغییر دکوراسیون منزل خود را ندارد و مشکلات فردی و اجتماعی بسیاری را برای شخص ایجاد می کند.

۴- ریشه های کمال گرایی

افراد کمال گرا شکست  و اشتباه را مساوی نابودی می دانند. برای همین ترس از بازنده بودن و اشتباه کردن یکی از ویژگی های اصلی افراد کمال گرا وحشت از شکست و اشتباه را دارند.

دومین ریشه بارز کمال گرایی ترس از نارضایتی است افراد کمال گرا از اینکه آنها مورد پذیرش قرار نگیرند و کار آنها رضایتمندی افراد دیگر را در پی نداشته باشد می ترسند. از این رو اصلا کاری را به عهده نمی گیرند.

از دیگر ریشه های کمال گرایی تفکر ۰ و ۱ است. یعنی اگر بدترین کیفیت کاری ۰ باشد و بهترین کیفیت ۱ افراد کمال گرا اگر آنرا با ۰.۹۹ به اتمام برسانند برای آنها به منزله ۰ است.
قوانین خشک و دست و پا گیر از دیگر ریشه های اصلی کمال گرایی افرادی در محیط کار یا خانواده های خشک معمولا به دلیل ترسیدن از عبور خطوط قرمز باعث ایجاد کمال گرایی می شود.

و آخرین ریشه کمال گرایی اعتقاد داشتن به اینکه دیگران به آسانی به موفقیت می رسند.

۵- راه های مقابله با کمالگرایی چیست؟

حال که کمال گرایی و شخص کمال گرا و علت بد بودن کمال گرایی تشریح شد به راه های مقابله با آن می پردازیم.

۱- قانون ۱۰ درصد یکی از راه های مقابله با کمال گرایی

سعی نکنید بهترین در کل عالم هستی باشید. همین که شما فقط ۱۰ درصد از همکاران و یا دوستان و آشنایان خود بهتر باشید کفایت می کند.
تنها %% ۱۰ %%.  متاسفانه افراد دارای کمال گرایی علارغم اینکه انسان موجود محدودی است و نمی تواند در تمام زمینه ها بهترین باشد، تلاش می کنند در تمام زمنیه ها بهترین باشند.
در حالی که امکان پذیر نیست. همین که شما در محل کارتان فقط ۱۰% سریع تر یا با کیفیت تر وظیفه خود را انجام دهید یا فقط ۱۰% خوشرو تر از متوسط بقیه کارمندان باشید یا فقط ۱۰% بیشتر از بقیه انرژی داشته باشید یا تنها ۱۰% بیشتر از متوسط بقیه کارمندان دانش و مهارت داشته باشید کافیست و مورد تایید دیگران قرار می گیرید.

توجه کنید که قانون ۱۰% برای سطح متوسط جامعه است. نه ۱۰% بهتر از بهترین فرد. گاه افراد کمال گرا از این قانون سو استفاده می کنند و می گویند که ما تلاش می کنیم ۱۰% بهتر فلانی (بهترین شخص در موضوع مورد بحث) باشیم. اما این صحیح نیست شما باید از متوسط بقیه افراد ۱۰% بهتر باشید بنابراین زمانی که شما زمانی که به این جایگاه می رسید موفقیتی برای شما حاصل شده است که شما از آن احساس رضایت می کنید و باعث افزایش اعتماد به نفس تان می شود و حال می توانید پس از کمی استراحت و لذت بردن هدف بعدی خود را که ۱۰% از حال حاضر خودتان هست بهتر باشید و این پلکان صعودی ۱۰%-۱۰% را طی کنید و خواهید دید که اگر واقعا توانایی لازم برای بهترین شدن در کل عالم هستی را دارا باشید به آن جایگاه رسیده اید. زمانی که شما پله پله به سمت بالا می روید شانس موفقیتتان بسیار بالا می رود اما اگر بخواهید به یکباره به جایگاه طلایی خود برسید شما دچار کمال گرایی شده و هیچگاه به آن نمی رسید. و برای حسن ختام این راه حل یک مثال میزنم:

سریعترین دونده المپیک تنها چند صدم ثانیه از نفر دوم بهتر بوده فقط چند صدم ثانیه نه چند دقیقه و نه چند ساعت.

۲- کار گروهی، راهی برای کاهش کمال گرایی

سعی کنید برای انجام کارها بطور گروهی فعالیت کنید فعالیت کرن در گروه و دیدن استانداردهایی که بقیه رعایت می کنند باعث می شود که شما نیز استاندارد های کمالگرایانه خود را کاهش دهید. البته حواستان باشد که برای گروه مشکل ایجاد نکنید و استاندارد های کمال گرایانه خود را به انها تحمیل نکنید در این جور مواقع مخصوصا اگر شما کمال گرایی بالایی دارید اکیدا و موکدا توصیه می کنیم که رهبری گروه را به عهده نگیرید چون باعث فروپاشی آن گروه می شوید.

بهتر است در طول فرایند کاهش کمال گرایی یکی اعضای جز در گروه باشید تا مجبور باشید به حرف رهبر گروه مبنی بر کیفیت کار تان ارزش قائل شوید. و زمانی که رهبر گروه می گوید کیفیت کارتان خوب است دست نگه دارید و به دنبال استاندارد های بالای خود نروید.

ضرب العجل دشمن کمال گرایی

محققان دانشگاه MIT آمریکا آزمایش جالبی برای بررسی اثر تعیین مهلت انجام کار در کیفیت کار طراحی کردند.
آنها تعدادی کاغذ که در آنها متونی که غلط املایی داشت را به ۳ گروه از افراد دادند با این تفاوت که برای یک گروه مهلت تعیین کردند و برای گروهی دیگر مهلت تعیین نکردند و گروه سوم علاوه بر اینکه مهلت انجام کار داشتند.
شخصی پیگیر هم روزانه میزان پیشرفت آنها را بررسی می کرد.

نتیجه جذاب این آزمایش به این صورت بود که آن گروهی که مهلتی نداشت در حدود ۱۲ روز در هر برگه حدوده ۷۰ غلط املایی از برگه ها پیدا کردند.
اما گروهی که مهلت برایشان تعیین شده بود در مدت ۶ روز در هر برگه ۱۱۰ غلط املایی پیدا کردند.
گروه سوم نیز در حدود ۴ روز ۱۳۷ غلط املایی پیدا کرده اند.
شما نتیجه اعجاب آور این آزمایش را دیدید. هرچه زمان کمتری داشته باشید، کیفیت انجام کار شما بیشتر می شود.
زمانی که شما زمان کمتری برای ارائه پروژه دارید، کمال گرایی شما کمتر می شود نه کیفیت کار شما.

۳- جانم خراب شه مالم خراب نشه

این ضرب المثل جانم خراب شه مالم خراب نشه روشی است که انسان ها برای حفظ ارزش پولشان استفاده می کنند و انرا انقدر با ارزش در نظر می گیرند که حتی حاضر اند از جان شیرین مایه بگذارند. خب در چنین شرایطی بهتر است از پول خود برای مبارزه با کمالگرایی خود مایه بگذارید به این صورت که برای انجام کار خود ضرب العجل تعیین کنید و اگر نتوانستید کار خود را در زمان معین انجام دهید مقداری پول رابه عنوان جریمه ای که از قبل برای خود تعیین رده اید به شخص دیگری بدهید.

نکته: جریمه ای که برای خود در نظر میگیرید انقدر ناچیز نباشد که به آن اهمیت ندهید. جریمه ای باشد که ارزش جنگیدن با کمال گرایی تان را داشته باشد.

۴- اعتماد کردن، راه کاهش کمال گرایی

گاه افراد دارای کمالگرایی از آنجا که  میخواهند همه چیز در بالاترین استاندارد های ناممکن باشد نمی توانند به کس دیگری جز خودشان اعتماد کنند برای همین تمام کار ها را خودشان انجام می کنند و فشار بالایی را روی خود تحمل کنند و از آنجا که انسان موجود محدودی است و نمی تواند در تمام زمینه ها بهترین باشد باعث شکست ان پروژه می شود.

پس حتما به دیگران اعتماد کنید و تقسیم کردن پروژه به قسمت های کوچک و  اعتماد کردن به دیگران باعث می شود که استانداردهای شما کاهش پیدا کند و از فشاری که بر روی خود می آورید کاهش یابد.
سخن پایانی: در این مقاله با مفهوم کمال گرایی آشنا شدیم. دانستیم که کمالگرایی چه نشانه هایی دارد و چرا برخی افراد به آن مبتلا می شوند. هم چنین به علت بد بودن کمال گرایی پی بردیم و راه هایی برای کاهش آن ارائه کردیم. امیدواریم به کمک مطالبی که گفته شد، گامی در جهت خودشناسی و پیشرفت فردی خود بردارید!